Overtredingen Arbeidstijdenwet: accepteren of niet?

Natuurlijk, je mag ook niet door rood fietsen. En dat doen we – mits niet in uniform – ook allemaal wel eens. Bijna even vanzelfsprekend is dat binnen de Defensie de arbeidstijdenwet (ATW) overtreden wordt. Want het werk moet af. Accepteren dan maar? Niet doen, waarschuwt vakbondsman Peter Wulms (VBM) tijdens de Medezeggenschapsvoorlichting op 10 september in Den Helder.

Circa 80 leden van medezeggenschapsorganen lieten zich op deze door de VBM-afdeling Den Helder georganiseerde bijeenkomst bijpraten over onderwerpen als 'werk-, rij- en rusttijden', 'veilig en gezond roosteren' en 'veiligheid'.
Defensiemedewerkers zien het overtreden van de ATW soms als noodzakelijk kwaad, blijkt tijdens de bijeenkomst. Volgens Peter Wulms (VBM) mag je die rode lijn niet zomaar negeren. Inderdaad, je mag ook niet door rood fietsen, geeft Peter Wulms toe, maar dan moet je ook niet zeuren als je een bon krijgt van een politie-agent. Wulms: "Oplossingen moet je niet zoeken door de ATW te overtreden, maar in de bedrijfsvoering en bezetting."

Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, maar als je de ATW overtreedt, passeer je een harde grens, vindt Wulms: "Als je die rode streep negeert, wanneer ga je dan nog zeggen dat het genoeg is? Je krijgt daarna nooit meer een hard punt om aan te geven dat het genoeg is geweest."
KLTZ Van der Neut, commandant van Zr.Ms. Van Amstel en panellid tijdens de discussie, erkent dat voor de operationele eenheden die na de laatste bezuinigingsronde nog over zijn, de druk om het programma af te werken steeds groter wordt. Uit de zaal klinken dezelfde geluiden. Soms wordt via 'handige' constructies de ATW buiten werking gesteld. Bijvoorbeeld door regulier onderhoud ineens 'opwerken naar operationele inzet' te noemen.
"Als je op de letter de wet gaat volgen, ligt het bedrijf binnen een maand stil", waarschuwt een van de aanwezigen. "Toch zul je het binnen de grenzen van de ATW moeten zoeken", is het dringende advies van Peter Wulms.

Hoe zit dat eigenlijk in het buitenland? Volgens Wulms maakt het in de praktijk niet uit. De ATW mag dan niet van toepassing zijn in het buitenland, maar de rechtspositieregelingen AMAR en BARD zijn dat wel, tenzij ze in strijd zijn met de wetgeving ter plaatse.
En als er verschillen zijn tussen ATW en het AMAR of BARD, wat geldt dan? Peter Wulms: "Wij horen vaak: de (ruimere) normen in de arbeidstijdenwet zijn voor mij handiger. Dat kan kloppen, maar men moet zich toch houden aan de afspraken die in de cao gemaakt zijn." Men moet zich dus houden aan het AMAR en het BARD. Beide regelingen zijn 'zelfdragend' en passen binnen de ruimere ATW.